به گزارش سینماپرس، زمانی که امریکایی‌ها در حال اصلاحیه قانون اساسی‌شان بودند با فشار روزنامه‌نگاران، حق آزادی بیان را در متن قانون گنجاندند و در سال ۱۷۹۱ آن را به تصویب رساندند. این اتفاق باعث شد تا ایالات متحده مدعی آزادی بیان باشد؛ موضوعی که هر گاه منافع این کشور در خطر افتاده، عملاً نادیده گرفته می‌شود. حذف تعداد بی‌شماری از پیج‌های ایرانیان در روزهای اخیر توسط شبکه اجتماعی اینستاگرام که جزو زیرمجموعه‌های فیس‌بوک به شمار می‌آید، یکی از جدیدترین اقدامات متناقض امریکایی‌ها در زمینه آزادی بیان است. اینستاگرام تقریباً اکثر پست‌های صفحه‌های پربیننده این شبکه با محتوای شهادت سردار قاسم سلیمانی را حذف کرد و اگر صفحاتی باز هم اقدام به انتشار عکس سردار سلیمانی می‌کردند، اکانت را به طور کامل از دسترس خارج کرد. در میان صفحاتی که از دسترس خارج شده‌اند، علاوه بر چهره‌های سلبریتی، صفحات رسمی رسانه‌های داخلی نیز به چشم می‌خورد.

با حذف گسترده پست‌هایی که تصاویر سردار سلیمانی را منتشر کرده‌اند وزارت ارشاد سامانه‌ای برای ثبت شکایات از اینستاگرام برای پیگیری بین‌المللی این موضوع ایجاد کرده است. گر چه انتظار می‌رفت وزارت ارتباطات نیز در این اقدام حضور داشته باشد، اما ارشاد با ایجاد صفحه‌ای به دنبال ثبت شکایت‌ها و درج اسناد مرتبط است.

این اقدام گویا بیشتر از آنکه جنبه قضایی و حقوقی داشته باشد، یک اقدام نمادین است، زیرا اینستاگرام هیچ قرارداد همکاری با ایران یا پذیرش قوانین ایران ندارد. پیش از این در دولت دهم، موضوع شکایت ایران از «هالیوود» مطرح شد و در آن زمان حتی دولت یک وکیل مشهور بین‌المللی را استخدام کرد، اما در نهایت کار شکایت بی‌نتیجه باقی ماند. جالب است که حجت‌الله ایوبی پس از روی کار آمدن دولت یازدهم زمانی که به ریاست سازمان سینمایی رسیده بود در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره شکایت از هالیوود با لحنی تمسخرآمیز عنوان کرده بود که این کارها اساساً نتیجه‌ای در برنخواهد داشت.

این بار وزارت ارشاد دولت دوازدهم، بعد از حذف پست‌های مربوط به شهادت شهید سلیمانی و انتقام سخت از امریکایی‌ها در یک پویش ملی مردم را دعوت به شکایت علیه اینستاگرام کرده است. اگر چه به نظر می‌رسد که بار روانی این اقدام بیش از مسائل حقوقی آن کارکرد داشته باشد.

«اینستاگرام» دم خروس آزادی بیان
علی ربیعی سخنگوی دولت در واکنش به حذف یادداشت‌ها و تصاویر مربوط به ترور سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی توسط اینستاگرام، در حساب توئیتری خود نوشت: «اینستاگرام در اقدامی غیردموکراتیک و رسوا، صدای مظلومیت ملت‌ها در مورد ترور شهید قاسم سلیمانی را بسته، اما تروریست‌ها صدایی رهاشده دارند. دم خروس دموکراسی و آزادی رسانه‌ای در بزنگاه‌ها نمایان می‌شود.» محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات نیز در مصاحبه‌ای رادیویی با انتقاد از اقدام اینستاگرام گفت: اقدام امریکا در سانسور صدای ملت ایران و جهان در اینستاگرام تنها یک بی‌آبرویی برای آن کشور بوده که قطعاً مقابل این حرکت خواهیم ایستاد. وی با بیان اینکه بی‌آبرویی دولت امریکا و همپیمانانش در سراسر دنیا که البته عده زیادی نیستند، ثابت شده است، اظهار داشت: این بی‌آبرویی در به شهادت رساندن و ترور بزرگ‌ترین نماد مقابله با تروریسم در دنیا مشهود است، این‌ها بی‌آبرو هستند و از بی‌آبرو نیز انتظار رفتار معقول نیست. وزیر ارتباطات ادامه داد: کسی که بی‌آبرو است، اقدامات بی‌آبروی خود را ادامه خواهد داد و این افراد همان کسانی هستند که عمری در دنیا فریاد می‌زدند که ما نماد آزادی بیان و نماد پذیرش حرف‌های منتقد و مخالف خودمان هستیم.

اینستاگرام باید مجبور به پذیرش قوانین ایران شود
اما یکی از اولین درخواست‌ها برای مقابله قانونی با اقدام غیرقانونی اینستاگرام را رسول جلیلی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی داشت. جلیلی با محکوم کردن حذف تصاویر شهید سلیمانی، گفت: مدیران این شبکه اجتماعی به هیچ عنوان شرمی بر خود قائل نیستند، اقدامشان را خلاف ندانسته و حق طبیعی خود می‌دانند، بر این اساس پیشنهاد بنده این است که ما نیز حق طبیعی خودمان بدانیم که این شبکه اجتماعی خارجی، باید به قوانین مصوب ما احترام بگذارد. وی با بیان اینکه این شبکه اجتماعی خارجی در فضای مجازی ما در حال فعالیت است و بیش از ۵۰درصد پهنای باند مصرفی ما را در اختیار دارد، افزود: دولت و مسئولان جمهوری اسلامی نباید بگذارند فعالیتی خلاف مصوبات شورای عالی فضای مجازی درباره فعالیت این شبکه اجتماعی شکل بگیرد. جلیلی با اشاره به مصوبه شورای عالی فضای مجازی در خصوص فعالیت شبکه‌های اجتماعی خارجی در کشور، تأکید کرد: این مصوبه خیلی ساده است و حداقل انتظار این است که یک شبکه اجتماعی خارجی، مجوز بگیرد و سپس در فضای مجازی ما فعالیت کند. وی تأکید کرد: مجوز گرفتن به معنای احترام به قوانین کشور بوده و در همه جای دنیا حداقل انتظار این است که کسی که می‌خواهد در کشور و سرزمینی فعالیت کند باید مجوز بگیرد و به قوانین داخلی آن کشور احترام بگذارد و پاسخگوی برخی اتفاقات باشد.

در مقابل این مواضع، سخنگوی شرکت امریکایی فیس‌بوک، مالک اینستاگرام، در مصاحبه با «بی‌بی‌سی»، علت حذف پست‌های مربوط به سردار سلیمانی را قوانین امریکا عنوان کرد.

تعداد پست‌های حذف شده اینستاگرام و توئیتر
یک وب‌سایت امریکایی مدعی شده است در روزهای گذشته اینستاگرام نزدیک ۳۰ هزار تصویر مربوط به شهید قاسم سلیمانی را حذف کرده است. در این گزارش همچنین اشاره شده که بیش از ۵ هزار پست با هشتگ انگلیسی «Hard revenge» (انتقام سخت) نیز حذف شده است.

سیندی اوتیس، افسر سابق سیا و نویسنده کتاب «حقیت یا دروغ»، انتشار تصاویر سردار سلیمانی را راه‌اندازی کمپینی علیه ترامپ عنوان می‌کند. این افسر امریکایی با اشاره به هشتگ «انتقام سخت» و ایجاد کمپین سربازان امریکایی عمودی می‌آیند و افقی بازمی‌گردند که با نشان دادن دو دست به صورت T نمایش داده می‌شود، می‌گوید این پست‌های تهدیدآمیز به این معناست که سربازان امریکایی باید با تابوت از منطقه خارج شوند. «تلگراف» رسانه مشهور انگلیسی نیز در گزارشی به موج گسترده حذف پست‌های ضدامریکایی در توئیتر، فیس‌بوک و اینستاگرام پرداخت و با اشاره به اینکه توئیتر و فیس‌بوک در ایران فیلتر هستند، حذف پست‌ها را در راستای جلوگیری از استفاده ایران از این شبکه‌های اجتماعی دانسته است. اکنون باید دید که شکایت از اینستاگرام که وزارت ارشاد آن را کلید زده است می‌تواند کارکرد بین‌المللی پیدا کند یا خیر!

*روزنامه جوان